Logotyp Miesięczny Indeks Koniunktury

Miesięczny Indeks KoniunkturyMarzec 2024

101.1
Wyjaśniamy:

MIK, po dwóch miesiącach wzrostów, spadł w marcu o 0,9 pkt. do poziomu 101,1 pkt., co oznacza, że wśród firm nadal przeważają nastroje pozytywne. 

MIK w czasie

MIK, po dwóch miesiącach wzrostów, spadł w marcu o 0,9 pkt. do poziomu 101,1 pkt., co oznacza, że wśród firm nadal przeważają nastroje pozytywne. Marcowy MIK jest o 4,3 pkt. wyższy niż ubiegłoroczny odczyt marcowy (96,8 pkt.), który odzwierciedlał przewagę nastrojów negatywnych, ale o 4,2 pkt. niższy niż marcowy odczyt w 2022 r. (105,3 pkt.), który oznaczał przewagę nastrojów pozytywnych. Obecny MIK jest wyższy o 6,9 pkt. od najniższej wartości MIK w 2023 r., odnotowanej w czerwcu (94,2 pkt.), i o 3,0 pkt. niższy od najwyższej wartości MIK w 2023 r., odnotowanej w listopadzie (104,1 pkt.).

Dane do pobrania

Komponenty MIK

W marcowym odczycie MIK na siedem komponentów, w czterech (zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, płynność finansowa) odsezonowane wartości są powyżej poziomu neutralnego, podobnie jak w odczycie lutowym. Dwa z nich wzrosły m/m. Należą do nich: wynagrodzenia (117,5 pkt.; wzrost m/m o 5,1 pkt.) oraz płynność finansowa (121,5 pkt.; wzrost m/m o 6,7 pkt.). Komponenty wynagrodzenia i płynność finansowa utrzymują się powyżej 100,0 pkt. od rozpoczęcia badania koniunktury przez PIE. Firmy, mimo rosnących kosztów, dużej dynamiki i niepewności zdarzeń gospodarczych, są w stosunkowo dobrej kondycji finansowej, chociaż wartość komponentu płynność finansowa w marcu jest o 6,3 pkt. niższa niż ubiegłoroczny odczyt marcowy (127,9 pkt.). Komponentami, które w marcowym odczycie są powyżej poziomu neutralnego, choć odnotowały spadki m/m, ale poprawiły wyniki r/r, są: zatrudnienie (104,7 pkt.; spadek m/m o 1,7 pkt.; wzrost r/r o 5,3 pkt.) i moce produkcyjne (101,3 pkt.; spadek m/m o 0,4 pkt.; wzrost r/r o 7,9 pkt.).

W marcowym odczycie pogorszyły się m/m odsezonowane wartości sprzedaży i nowych zamówień, które od 2021 r. przez większość miesięcy pozostawały poniżej poziomu neutralnego, oznaczającego przewagę negatywnych nastrojów wśród przedsiębiorców. Wskaźnik wartości sprzedaży spadł z 94,2 pkt. w lutym do 93,9 pkt. w marcu 2024 r., ale nastąpiła poprawa r/r (o 11,8 pkt.). Wartość komponentu nowych zamówień w marcu obniżyła się o 3,7 pkt. do poziomu 90,1 pkt., który jest najniższym tegorocznym odczytem tego wskaźnika, choć nastąpiła jego poprawa r/r (o 8,2 pkt.). Niepokojący jest marcowy odczyt komponentu inwestycji, którego wartość spadła  m/m o 5,7 pkt., do poziomu 78,6 pkt., i który od 2021 r. pozostaje poniżej poziomu neutralnego.  

Dane do pobrania

MIK wg wielkości firm

W marcowym pomiarze MIK pozytywne nastroje przeważają w średnich i dużych firmach (odpowiednio: 108,1 pkt. i 106,2 pkt.). Te przedsiębiorstwa odnotowały również wzrost wartości MIK względem poprzedniego miesiąca (o 4,4 pkt. dla średnich i o 3,9 pkt. dla dużych firm). W mikro- (95,5 pkt.) i małych przedsiębiorstwach (97,4 pkt.) przeważają nastroje negatywne, którym towarzyszy spadek wartości MIK m/m (odpowiednio o 4,0 pkt. i 1,5 pkt.).

Na utrzymujący się pozytywny nastrój i wzrost wartości MIK dla średnich firm wpłynęły pozytywne odczyty dotyczące planów zwiększenia wynagrodzeń i zatrudnienia, posiadania mocy produkcyjnych oraz oceny płynności finansowej. Poprawa nastrojów wśród dużych przedsiębiorstw wynika z przewagi firm planujących zwiększenie wynagrodzeń oraz zatrudnienia nad planującymi ich obniżenie, inwestujących w aktywa materialne i niematerialne nad nieinwestującymi oraz posiadających płynność finansową nad nieposiadającymi. Z kolei obniżenie MIK wśród mikrofirm wynika z negatywnych odczytów wartości sprzedaży i nowych zamówień oraz przewagi nieinwestujących nad inwestującymi.

Dane do pobrania

MIK wg branż

Marcowy MIK obrazuje pogorszenie nastrojów przedsiębiorców w większości branż (poza handlem). Nastroje pozytywne przeważają w handlu (109,4 pkt.), budownictwie (102,5 pkt.) oraz produkcji (100,5 pkt.). Jednak tylko przedsiębiorstwa handlowe odnotowały wzrost wartości o 9,7 pkt. m/m. Pogorszenie nastrojów przedsiębiorców względem poprzedniego miesiąca wystąpiło natomiast w firmach zajmujących się produkcją (o 5,2 pkt.) i budownictwem (o 3,5 pkt.). Negatywnym nastrojom w branży TSL (94,3 pkt.) oraz usługach (97,5 pkt.) towarzyszył spadek wartości MIK m/m (odpowiednio o 3,1 pkt. i 15 pkt.).

Pozytywne odczyty dotyczące zatrudnienia i wynagrodzeń, posiadanych mocy produkcyjnych oraz płynności finansowej przyczyniły się do poprawy nastrojów w handlu. Pogorszenie nastrojów przedsiębiorców zajmujących się usługami wynika z przewagi odnotowujących spadek wartości sprzedaży oraz liczby nowych zamówień nad odnotowującymi ich wzrost, a także nieinwestujących w aktywa materialne i niematerialne nad ponoszącymi wydatki w tym zakresie. Pogorszenie nastrojów w produkcji, mimo utrzymywania się pozytywnych nastrojów (dziewiąty miesiąc z rzędu), związane jest z negatywnymi odczytami dotyczącymi liczby nowych zamówień, zatrudnienia oraz posiadanych mocy produkcyjnych.

Dane do pobrania

Wprawdzie w marcu odnotowaliśmy nieznaczne pogorszenie nastrojów przedsiębiorców, ale MIK nadal jest powyżej poziomu neutralnego (100,0), co oznacza, że w większości komponentów MIK są one nadal optymistyczne.

Wprawdzie w marcu odnotowaliśmy nieznaczne pogorszenie nastrojów przedsiębiorców, ale MIK nadal jest powyżej poziomu neutralnego (100,0), co oznacza, że w większości komponentów MIK są one nadal optymistyczne. Dotyczy to szczególnie wynagrodzeń i płynności finansowej. Pozytywnym zjawiskiem jest fakt, że spadek nowych zamówień nie wpływa negatywnie na zatrudnianie w firmach, a korzystna płynność finansowa firm stanowi dobry prognostyk dla inwestycji. Do ostrożnego optymizmu skłania też konstatacja, że przedsiębiorcy korzystniej widzą przyszłość swojej firmy niż sytuacji gospodarczej kraju.

Pozytywnych zmian w okresie marzec – maj br. w gospodarce polskiej i w swoich firmach najbardziej oczekują przedsiębiorstwa handlowe. To skutek przewidywanej w najbliższych miesiącach poprawy nastrojów wśród konsumentów i ich większej skłonności do zakupów (efekt wyższych realnych dochodów ludności, zwiększone sezonowe zakupy, w tym świąteczne).

Do niewielkiego optymizmu dotyczącego sytuacji firm produkcyjnych skłania marcowy odczyt MIK, który dla sfery produkcji utrzymał przewagę pozytywnych opinii przedsiębiorców, mimo spadku m/m wartości wskaźnika. Z kolei wskaźnik PMI dla przemysłu wprawdzie wyniósł w lutym 47,9 pkt., co oznacza przewagę negatywnych opinii przedsiębiorców, to jednak odczyt ten jest korzystniejszy niż wcześniejsze prognozy ekonomistów. Skłania to do ostrożnego przewidywania poprawy sytuacji w przemyśle, choć prawdopodobnie będzie to proces długi i uwarunkowany odbudową konsumpcji krajowej oraz nastrojami partnerów zagranicznych, zwłaszcza w Niemczech.

Indeks koniunktury najsłabiej prezentuje się w TSL i usługach, w których negatywne opinie przedsiębiorców są odzwierciedleniem niepewności sytuacji gospodarczej i rosnących kosztów, w tym pracowniczych.

~ Ekspert PIE
dr Urszula Kłosiewicz-Górecka, Zespół Foresightu Gospodarczego PIE

Bariery dla firm

W marcu główną barierą utrudniającą działalność firmom nadal były koszty pracownicze (69 proc., bez zmian m/m). Na kolejnych miejscach znalazły się niepewność sytuacji gospodarczej (56 proc., spadek o 3 pkt. proc. m/m) i rosnące ceny energii (56 proc., bez zmian m/m). W stosunku do poprzedniego miesiąca zmniejszył się udział firm narzekających na niedostępność pracowników (45 proc., spadek o 6 pkt. proc. m/m) i rosnące koszty finansowania (27 proc., spadek o 3 pkt. proc. m/m). Natomiast na podobnym poziomie utrzymał się udział przedsiębiorstw skarżących się na zatory płatnicze (46 proc., wzrost o 1 pkt. proc. m/m) i niedostępność produktów (19 proc., bez zmian m/m).

Firmy produkcyjne częściej niż inne branże narzekały na trzy główne bariery prowadzenia działalności gospodarczej: koszty pracownicze (76 proc.), niepewność sytuacji gospodarczej (61 proc.) i ceny energii (66 proc.). Zatory płatnicze i niedostępność pracowników częściej doskwierały firmom budowlanym (odpowiednio: 53 proc. i 54 proc.). Rosnące koszty finansowania dawały się we znaki przede wszystkim przedsiębiorstwom z sektora TSL (31 proc.), a niedostępność produktów – firmom handlowym (27 proc.).

Dane do pobrania

Wyniki badań ankietowych firm

Zapraszamy do zapoznania się z odpowiedziami przedsiębiorców udzielonymi w badaniu koniunktury. Wyniki badań posłużyły do wyznaczenia poziomu MIK.

Biuletyny miesięczne i kwartalne