Miesięczny Indeks Koniunktury spadł w maju o 3,7 pkt. do poziomu 104,9 pkt. Tymczasem w poprzednich dwóch miesiącach (marzec-kwiecień) obserwowaliśmy wzrosty m / m.Spadek w maju w stosunku do najwyższej wartości MIK w 2022 r., odnotowanej w styczniu, wynosi 5, 1 pkt.Jest natomiast wyższy o 11, 9 pkt.od odczytu w lutym, w którym MIK był poniżej poziomu neutralnego.W porównaniu z ubie głorocznym odczytem majowym nastąpił wzrost wartości MIK o 9, 9 pkt. Należy zauważyć, że rok temu poziom MIK(95, 0 pkt.) był poniżej 100, 0, co oznaczało przewagę nastrojów negatywnych.
O niższym wyniku MIK w majowym odczycie zdecydowały komponenty, w których odnotowaliśmy przewagę ocen negatywnych (inwestycje, nowe zamówienia, wartość sprzedaży) oraz niekorzystne zmiany m/m komponentów, w których utrzymuje się przewaga nastrojów pozytywnych (płynność finansowa, zatrudnienie). Na nastroje przedsiębiorców negatywnie mogła wpłynąć niepewność warunków gospodarowania wywołana agresją Rosji na Ukrainę i przedłużającą się wojną oraz rosnącą w kraju inflacją.
Zestawienie pomiarów z miesięcy styczeń 2021 - maj 2022. Odczyt neutralny wynosi 100.
W majowym odczycie trzy komponenty, spośród siedmiu, znalazły się poniżej poziomu neutralnego. Są to: inwestycje, nowe zamówienia i wartość sprzedaży. Najniższe wartości wskaźników koniunktury dotyczą nakładów inwestycyjnych (91,4 pkt.), które od stycznia 2021 r. nie przekroczyły progu neutralnego (ale są wyższe o 42,3 pkt. od odczytu w maju 2021 r.). Niską wartością MIK charakteryzują się też nowe zamówienia (97,3 pkt.), które od czterech miesięcy mają wartości poniżej odczytu neutralnego. Natomiast najsilniejszy spadek m/m odnosi się do wartości sprzedaży (-10,2 pkt.), w której miesięczne poziomy MIK wahają się i po wzroście w styczniu i kwietniu, obecnie nastroje są poniżej poziomu neutralnego (99,7 pkt.), ale są wyższe o 18,6 pkt. od odczytu w maju 2021 r.
W maju br. najwyższe wartości wskaźników koniunktury dotyczą płynności finansowej (125,7 pkt.), chociaż odnotowano silny spadek m/m (-8,5 pkt.), oraz wynagrodzeń, w których MIK pozostał na poziomie odczytu kwietniowego (111,5 pkt.). Natomiast MIK dla zatrudnienia spadł m/m (-3,5 pkt.) i jest też niższy (-7,5 pkt.) od wskaźnika odnotowanego w maju 2021 r.
W maju najwyższa wartość wskaźnika koniunktury odnosi się do firm średnich (114,1 pkt.), podobnie jak w odczycie kwietniowym. Mikrofirmy są jedyną grupą przedsiębiorstw, dla której wskaźnik koniunktury jest poniżej wartości neutralnej i wynosi 99,1 pkt. W maju nastroje wszystkich firm pogorszyły się względem kwietnia; najbardziej w małych firmach (-12,3 pkt.), a najmniej w firmach dużych (-2,3 pkt.).
Interesująco przedstawia się porównanie wskaźników koniunktury w maju 2022 r. z analogicznym okresem 2021 r. Obecnie wskaźniki koniunktury dla wszystkich firm, niezależnie od ich wielkości, są korzystniejsze od tych z 2021 r. Największe zmiany dotyczą firm średnich (+12,7 pkt.), a najmniejsze firm małych (+3,6 proc.).
Zestawienie pomiarów z miesięcy styczeń 2021 - maj 2022. Odczyt neutralny wynosi 100.
Ocena koniunktury w maju we wszystkich branżach, oprócz produkcji (98,2 pkt.), utrzymuje się powyżej poziomu neutralnego. Jednak widoczny jest spadek nastrojów m/m: największy w handlu (-7,9 pkt.), mniejszy w branży TSL (-5,8 pkt.). Najwyższy wskaźnik koniunktury w maju odnotowaliśmy dla usług (110,3 pkt.) i handlu (108,2 pkt.), przy czym usługi są jedyną branżą, w której w maju, względem kwietnia, nastąpiła poprawa wartości wskaźnika (+7,2 pkt.). Jest to skutek likwidacji obostrzeń dla biznesu, z powodu których usługi ucierpiały najbardziej, wchodzenia w sezon turystyczny, a także napływu uchodźców z Ukrainy i wsparcia udzielanego firmom hotelarskim i gastronomicznym, które przyjęły uchodźców.
Ciekawe wyniki przynosi porównanie wskaźników koniunktury w maju 2022 r. z analogicznym okresem 2021 r. We wszystkich branżach nastąpiła poprawa MIK: największa w usługach (+20,1 pkt.), a najsłabsza w TSL (+1,8 pkt.). Warto podkreślić, że w maju 2021 r. tylko branża TSL miała wskaźnik powyżej poziomu neutralnego (101,7 pkt.). Tymczasem w maju 2022 r. to produkcja, jako jedyna branża, ma wartość wskaźnika koniunktury poniżej wartości neutralnej (98,2 pkt.), co świadczy o przewadze nastrojów pesymistycznych.
Majowy odczyt MIK wskazuje na zbliżające się spowolnienie w polskiej gospodarce. Pierwsze symptomy widać w wynikach sprzedażowych firm w kwietniu. 29 proc firm deklaruje spadek sprzedaży w porównaniu z marcem, a tylko 21 proc. odnotowało poprawę.
Czytaj więcej...Majowy odczyt MIK wskazuje na zbliżające się spowolnienie w polskiej gospodarce. Pierwsze symptomy widać w wynikach sprzedażowych firm w kwietniu. 29 proc firm deklaruje spadek sprzedaży w porównaniu z marcem, a tylko 21 proc. odnotowało poprawę. Te wyniki, w połączeniu z utrzymującymi się negatywnymi nastrojami w inwestycjach i nowych zamówieniach, to elementy zwiastujące studzenie rozgrzanej polskiej gospodarki. Podobne sygnały płyną z informacji o kondycji finansowej firm w Polsce. Niemal połowa firm (49 proc.) wskazuje na zatory płatnicze jako barierę w prowadzeniu działalności biznesowej, a 36 proc. narzeka na koszty finansowania. W obu przypadkach są to najwyższe odczyty w tym roku, które można powoli łączyć z obniżaniem jakości portfela wierzytelności i efektami podnoszenia stóp procentowych.
W największym stopniu wyzwania widać dziś w sektorze produkcji, którego komponent w MIK spadł poniżej 100 punktów po raz pierwszy od maja ubiegłego roku. Oznacza to, że ocena koniunktury w tym obszarze jest negatywna. Za pogorszenie tych nastrojów w przemyśle odpowiadają trzy główne bariery: wyższe ceny energii (85 proc. wskazań), niepewność sytuacji gospodarczej (79 proc.) i braki podażowe (59 proc.). Przerwane łańcuchy dostaw, rosnące ceny surowców i ogromna zmienność na światowych rynkach zaczynają oddziaływać na rodzimą gospodarkę.
Wszystkie te elementy można połączyć jako narastające od 2020 r. wyzwania, które dodatkowo wzmogła inwazja rosyjska i białoruska na Ukrainę. Przed nami kwartały spowolnienia, które będą prowadzić do zmniejszania wzrostu gospodarczego, a w konsekwencji do technicznej recesji.
Andrzej Kubisiak
Zastępca Dyrektora ds. Badań i Analiz w PIE
Trudno oprzeć się wrażeniu, że majowe dane MIK mają słodko-gorzki posmak. Odczyty większości (czterech z siedmiu) komponentów wciąż pozostają powyżej poziomu neutralnego, co przekłada się na pozytywny wydźwięk wskaźnika sumarycznego.
Czytaj więcej...Jednak wskaźnik ten osłabił się wobec odczytu kwietniowego. Co istotne, trzy komponenty będące poniżej wartości neutralnej obrazują ocenę sytuacji zewnętrznej i postrzeganie przez firmy kształtowania się popytu na oferowane przez nie dobra i usługi. Natomiast cztery komponenty powyżej wartości neutralnej odzwierciedlają aktualną sytuację finansową firm (płynność) oraz występujące ograniczenia podażowe (zatrudnienie i płace).
Dla nas, jako dla banku rozwoju, szczególnie niepokojące jest utrzymywanie się komponentu inwestycyjnego poniżej wartości neutralnej. W obecnej sytuacji podwyższonej niepewności geopolitycznej, wzrostu cen surowców i dóbr inwestycyjnych oraz rosnących kosztów kredytów jest to reakcja zrozumiała. Jednocześnie jednak polska gospodarka potrzebuje powrotu przedsiębiorstw prywatnych do inwestowania. Nie tylko z powodu widocznych już ograniczeń podażowych, ale także długookresowej konkurencyjności firm.
Warto także zwrócić uwagę na utrzymującą się od poprzedniej edycji badania zdecydowanie gorszą niż przeciętna ocenę sytuacji w przedsiębiorstwach przemysłowych. Wytłumaczenie tej tendencji może tkwić nie tylko w bezpośrednich skutkach rosnących cen energii oraz problemów w globalnych łańcuchach dostaw. Bezpośredni negatywny efekt tych czynników może być dodatkowo wzmacniany przez obserwowane już silne spowolnienie produkcji przemysłowej w Niemczech, będących głównym odbiorcą dla wielu naszych firm produkcyjnych. Polskie firmy odczuwają więc efekty globalnych zaburzeń gospodarczych niejako dwukrotnie: bezpośrednio – od strony podażowej, oraz pośrednio – od strony popytowej.
I wreszcie, warto zwrócić uwagę na odpowiedzi ankietowanych firm na dodatkowe pytanie zadanie w tej edycji MIK, dotyczące ich zaangażowania w pomoc dla uchodźców z Ukrainy. Ponad połowa z nich, mimo trudności, z którymi mierzą się obecnie i świadomości wyzwań stojących przed nimi w najbliższej przyszłości, angażuje się w pomoc uchodźcom. Przy czym istotny element pomocy stanowi bezpośrednie zaangażowanie środków i zasobów firm, a nie tylko ułatwienie lub organizacja pomocy dostarczanej przez pracowników ze środków własnych. Warto, by to zaangażowanie zostało zauważone i docenione. Dziękujemy!
Mateusz Walewski
Dyrektor Departamentu Badań i Analiz BGK Główny ekonomista
MIK Maj 2022MIK Kwiecień 2022MIK Kwartalnik nr 1/2022MIK Marzec 2022MIK Luty 2022MIK Styczeń 2022MIK Grudzień 2021MIK Listopad 2021MIK Kwartalnik 3/2021MIK Październik 2021MIK Wrzesień 2021MIK Sierpień 2021MIK Lipiec 2021MIK Kwartalnik 2/2021MIK Czerwiec 2021MIK Maj 2021MIK Kwiecień 2021MIK Kwartalnik 1/2021MIK Marzec 2021MIK Luty 2021MIK Styczeń 2021