Miesięczny Indeks Koniunktury

MIK w czasie

O kwietniowym wyniku MIK powyżej wartości neutralnej (100 pkt.) zadecydowały cztery komponenty: wartość sprzedaży, zatrudnienie, wynagrodzenia i płynność finansowa. Odczyty dla nich są powyżej poziomu neutralnego. Ponadto, wzrosły m/m wartości wskaźników: wartości sprzedaży, nowych zamówień oraz inwestycji.

Dane do pobrania

Komponenty MIK

Na dodatni wynik MIK w kwietniu złożyły się przede wszystkim cztery komponenty: wartość sprzedaży, zatrudnienie, wynagrodzenia oraz płynność finansowa – wszystkie powyżej poziomu neutralnego. Po raz pierwszy od listopada 2023 r. wartość sprzedaży przekroczyła poziom 100 pkt., osiągając 101,8 pkt. (wzrost m/m o 7,3 pkt. i r/r o 9,2 pkt.). Wzrost odnotowano także dla inwestycji, które osiągnęły najwyższy poziom od listopada 2023 r. (90,6 pkt., wzrost o 5,9 pkt. m/m), oraz nowych zamówień (96,7 pkt., wzrost o 4,9 pkt. m/m).

Trzy komponenty MIK – zatrudnienie, wynagrodzenia i płynność finansowa – utrzymują się powyżej poziomu neutralnego, ale odnotowano ich spadki m/m i r/r. Największy spadek dotyczy komponentu wynagrodzenia, który obniżył się o 6,5 pkt. do poziomu 110,6 pkt., osiągając najniższy wynik w br. Również wskaźnik zatrudnienia (100,8 pkt.) zmniejszył się o 2,4 pkt. m/m. Spadek o 2,3 pkt. m/m odnotowano także dla komponentu płynność finansowa, który wciąż jednak pozostaje na bardzo wysokim poziomie (121,1 pkt.). Utrzymujące się wysokie wartości wskaźników zatrudnienia i płynności, pomimo spadków, świadczą o stabilnej sytuacji ekonomicznej badanych firm i ich zdolności do utrzymania zatrudnienia mimo rosnących kosztów pracy. Komponent dotyczący mocy produkcyjnych pozostaje poniżej poziomu neutralnego (95,1 pkt.), co – podobnie jak w poprzednich miesiącach – sugeruje, że firmy nadal dysponują nadwyżką zasobów przy posiadanym portfelu zamówień i przewidywanych na najbliższy miesiąc zmianach popytu.

Dane do pobrania

MIK wg wielkości firm

Kwietniowy pomiar MIK wskazuje przewagę nastrojów pozytywnych nad negatywnymi wśród dużych i średnich firm (odpowiednio: 115,6 pkt. i 103,3 pkt.). W mikro- (96,0 pkt.) i małych przedsiębiorstwach (90,6 pkt.) przeważają nastroje negatywne nad pozytywnymi.

Wzrost wartości wskaźnika MIK dla dużych firm (+2,9 pkt. m/m) związany jest z dobrą oceną płynności finansowej i wysoką aktywnością inwestycyjną. Dodatkowo niemal dwa razy częściej duże firmy deklarowały wzrost sprzedaży w ostatnim miesiącu niż jej spadek (29 proc. vs. 15 proc.). Średnie przedsiębiorstwa również utrzymują się powyżej poziomu neutralnego, dzięki pozytywnej samoocenie płynności oraz wzrostowi sprzedaży i liczby nowych zamówień. W mikrofirmach – mimo wzrostu wskaźnika MIK o 5,1 pkt. – nadal utrzymuje się on poniżej poziomu 100 pkt., głównie z powodu niskiej aktywności inwestycyjnej (66 proc. nieinwestujących w ostatnich trzech miesiącach) oraz dużego udziału (ok. 30 proc.) mikroprzedsiębiorstw ze spadkami m/m wartości sprzedaży i liczby nowych zamówień. Z kolei w małych firmach niskie wartości MIK wynikają zarówno z gorszej samooceny płynności finansowej (dla 8 proc. firm środki nie pozwalają na funkcjonowanie nawet przez miesiąc), jak i braku inwestycji (deklarowanego przez 75 proc. firm).

Dane do pobrania

MIK wg branż

W kwietniowym pomiarze MIK pozytywne nastroje przeważają nad negatywnymi wśród przedsiębiorstw z sektorów produkcji, TSL oraz budownictwa (odpowiednio: 113,4 pkt., 101,9 pkt. i 101,1 pkt.). W usługach i handlu zanotowaliśmy spadek m/m wartości wskaźnika poniżej poziomu neutralnego (odpowiednio o 6,4 pkt. do poziomu 95,5 pkt. oraz o 11,2 pkt. do poziomu 92,1 pkt.). Spośród wszystkich analizowanych sektorów wzrost m/m wartości MIK odnotowano jedynie w produkcji (o 6,9 pkt.). W budownictwie oraz branży TSL wartość indeksu zmniejszyła się (odpowiednio o 0,9 pkt. i 3,3 pkt.).

Przewaga nastrojów pozytywnych w produkcji wynika z dobrej samooceny płynności finansowej oraz poniesionych w ostatnim kwartale nakładów inwestycyjnych. Firmy z tego sektora częściej deklarują wzrost sprzedaży niż jej spadek (27 proc. vs. 19 proc.). Dobrą sytuację finansową wskazują także firmy z branży TSL, choć ich skłonność do inwestycji jest niższa. Utrzymująca się wartość MIK powyżej poziomu neutralnego w budownictwie wiąże się ze skłonnością do zatrudniania i podnoszenia wynagrodzeń. Dodatkowo 16 proc. firm wskazuje na zbyt małe moce produkcyjne, co może być efektem wzrostu liczby nowych zamówień. Spadek MIK w usługach to rezultat niskiej aktywności inwestycyjnej (68 proc. firm deklaruje jej brak) i przewagi spadków sprzedaży nad wzrostami. W handlu obniżenie wskaźnika wiąże się z ograniczonymi inwestycjami (tylko 29 proc. firm inwestowało) i nadwyżką mocy produkcyjnych, co skutkuje częstszym planowaniem redukcji zatrudnienia niż jego zwiększania (15 proc. vs. 12 proc.).

Dane do pobrania

Kwietniowy MIK (102,9 pkt.) obrazuje, że kolejny miesiąc z rzędu w firmach przeważają nastroje pozytywne nad negatywnymi.

Wzrost m/m wartości MIK jest oznaką poprawy w kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw, ujętych w komponentach: wartość sprzedaży, liczba nowych zamówień oraz inwestycje. W każdym z nich zanotowaliśmy wzrost m/m indeksu, choć nie we wszystkich przypadkach jest to jednoznaczne z przewagą optymizmu. Wskaźnik dla inwestycji w kwietniu wzrósł do poziomu 90,6 pkt. i chociaż indeks nie przekroczył granicy neutralnej (100 pkt.), to jednak wzrósł m/m o 5,9 pkt., a r/r – aż o 21,2 pkt. Natomiast wskaźniki dla komponentów zatrudnienie, wynagrodzenia i płynność finansowa, mimo że są powyżej poziomu neutralnego, spadły m/m oraz r/r.

Porównanie tych danych z innymi wskaźnikami sugeruje, że koniunktura jest stabilna. Względnie stały poziom utrzymuje stopa bezrobocia (w lutym wyniosła 5,4 proc. – wg danych GUS). Realne płace nadal przewyższają inflację. W marcu br. – wg GUS – wyniosła ona 4,9 proc. (wynik jest lepszy niż oczekiwania). Wskaźnik PMI dla sektora przemysłowego wyniósł 50,7 pkt., co wskazuje na poprawę warunków gospodarczych w tym sektorze. W kwietniowym pomiarze MIK widać również, że wśród przedsiębiorstw z sektora produkcyjnego pozytywne nastroje przeważają nad negatywnymi. Podobnie jest w branży budowlanej i TSL. Natomiast w usługach i handlu MIK spadł poniżej poziomu neutralnego. Przedsiębiorstwa z tych sektorów były w I kwartale br. mniej aktywne inwestycyjnie, częściej też odnotowywały spadki w popycie i w podaży swoich produktów lub usług.

~ Ekspert PIE
Katarzyna Zybertowicz, Starsza Analityczka w Zespole Foresightu Gospodarczego PIE

Bariery dla firm

W kwietniu główną barierą utrudniającą firmom działalność pozostawały koszty pracownicze (69 proc.; bez zmian m/m). Lekko wzrósł udział firm wskazujących na większość barier: niepewność sytuacji gospodarczej (60 proc.; wzrost m/m o 2 pkt. proc.), niedostępność pracowników (45 proc; wzrost m/m o 3 pkt. proc.), zatory płatnicze (44 proc.; wzrost m/m o 2 pkt. proc.), koszty finansowania (34 proc.; wzrost m/m o 3 pkt. proc.). Zmniejszył się natomiast odsetek przedsiębiorstw narzekających na rosnące ceny energii (51 proc.; spadek m/m o 4 pkt. proc.) i niedostępność produktów (17 proc.; spadek m/m o 1 pkt. proc.).

Branża TSL częściej niż inne narzekała na cztery z siedmiu barier prowadzenia działalności: rosnące koszty pracownicze (80 proc.), niepewność sytuacji gospodarczej (66 proc.), zatory płatnicze (53 proc.) i rosnące koszty finansowania (45 proc.). Rosnące ceny energii doskwierały częściej firmom usługowym (64 proc.), a niedostępność pracowników – budowlanym (60 proc.). Na niedostępność produktów skarżyły się częściej firmy produkcyjne (24 proc.) i handlowe (21 proc.).

Dane do pobrania