Miesięczny Indeks Koniunktury

MIK w czasie

Obecny MIK jest o 0,3 pkt. wyższy niż najwyższe dotychczasowe tegoroczne wartości odnotowane w lutym i kwietniu (po 102,9 pkt.). Na październikową wartość MIK wpłynęła, podobnie jak w poprzednich trzech miesiącach br. (lipiec-wrzesień), przewaga ocen pozytywnych w trzech spośród siedmiu komponentów: zatrudnieniu, wynagrodzeniach i płynności finansowej. Poprawiły się m/m wyniki dotyczące wartości sprzedaży, wydatków na inwestycje w aktywa materialne lub niematerialne, a od czerwca poprawiają się m/m wyniki dotyczące nowych zamówień.

Dane do pobrania

Komponenty MIK

W październikowym odczycie wśród siedmiu obserwowanych komponentów odsezonowane wartości trzech (płynność finansowa, wynagrodzenia, zatrudnienie) są powyżej poziomu neutralnego. W październikowym badaniu wartość wskaźnika płynność finansowa wzrosła m/m (o 15,4 pkt. do 125,8 pkt.). Ponad połowa badanych firm (52 proc.) ocenia płynność finansową jako dostateczną, by zapewnić ciągłość funkcjonowania firmy powyżej trzech miesięcy. Październikowe wartości wskaźników wynagrodzeń i zatrudnienia nieznacznie spadły m/m, ale pozostają powyżej poziomu neutralnego. Wartość wskaźnika dla wynagrodzeń obniżyła się m/m o 0,2 pkt. do 110,2 pkt. Ponad 90 proc. badanych firm deklaruje utrzymanie poziomu wynagrodzeń pracowników przez najbliższe 3 miesiące. Wartość wskaźnika dla komponentu zatrudnienie spadła m/m o 3,3 pkt. do 103,2 pkt. Mimo wysokich kosztów pracowniczych 82 proc. firm planuje utrzymanie poziomu zatrudnienia w najbliższych trzech miesiącach. Wskaźnik wartości sprzedaży wzrósł m/m (o 12,3 pkt. do 97,7 pkt.). Piąty z kolei miesiąc rośnie m/m wskaźnik liczby nowych zamówień (tym razem o 3,9 pkt. do 95,8 pkt.). Wartość wskaźnika dla komponentu moce produkcyjne wzrosła m/m (o 1,9 pkt. do 95,3 pkt.). 12 proc. jako zbyt małe przy rosnącym portfelu zamówień i przewidywanych na najbliższy miesiąc zmianach popytu. Wartość wskaźnika dla komponentu inwestycje w aktywa materialne lub niematerialne wzrosła m/m (o 12,4 pkt. do 94,2 pkt.). W bieżącym odczycie 42 proc. badanych przedsiębiorstw deklaruje, że inwestowało w ostatnich trzech miesiącach (31 proc. we wrześniu. W październikowym odczycie MIK wartości wskaźników dla komponentów nakłady inwestycyjne, zatrudnienie, nowe zamówienia wzrosły r/r (odpowiednio o: 14,6 pkt., 7,0 pkt. i 1,7 pkt.).

Dane do pobrania

MIK wg wielkości firm

Październikowy odczyt MIK wskazuje na przewagę nastrojów pozytywnych nad negatywnymi w dużych (108,3 pkt.) i średnich (103,3 pkt.) przedsiębiorstwach, czemu towarzyszy wzrost m/m wartości wskaźnika (odpowiednio o: 8,5 pkt. i 1,5 pkt.). Pogorszenie nastrojów zanotowano wśród małych firm (spadek m/m o 5,9 pkt. do 89,5 pkt.). Wśród mikroprzedsiębiorstw, mimo wzrostu m/m wartości MIK (o 1,7 pkt.), negatywne nastroje przeważają nad pozytywnymi (93,2 pkt.).

Poprawa nastrojów w dużych firmach jest efektem m.in. przewagi wskazań na wzrost wartości sprzedaży i liczby nowych zamówień nad ich spadkiem (odpowiednio: 24 proc. vs. 17 proc.; 20 proc. vs. 9 proc.). W średnich przedsiębiorstwach wzrost wskaźnika wynikał z przewagi wskazań dotyczących zwiększenia wartości sprzedaży i liczby nowych zamówień nad ich spadkiem. Pogłębienie się niskiej wartości MIK w małych firmach jest m.in. efektem niskiej aktywności inwestycyjnej – niewiele ponad 1/3 badanych deklarowała inwestycje w aktywa materialne lub niematerialne w ostatnich trzech miesiącach. Utrzymująca się niska wartość MIK w mikroprzedsiębiorstwach wynika z niskiego udziału firm inwestujących (37 proc.) oraz przewagi firm ze spadkiem wartości sprzedaży i liczbą nowych zamówień nad tymi ze wzrostami.

Dane do pobrania

MIK wg branż

W październikowym pomiarze MIK nastroje pozytywne przeważają nad negatywnymi w firmach produkcyjnych (107,7 pkt.), handlowych (102,2 pkt.) oraz z branży TSL (100,2 pkt.), w których jednocześnie odnotowano wzrost m/m wartości wskaźnika. W budownictwie nadal przeważają nastroje negatywne nad pozytywnymi (wzrost o 5,2 pkt. do poziomu 97,1 pkt.). Branża usługowa zanotowała spadek wartości MIK, co przełożyło się na uzyskanie wyniku minimalnie poniżej poziomu neutralnego.

Utrzymująca się przewaga nastrojów pozytywnych w produkcji jest m.in. efektem dobrej samoceny płynności finansowej – 54 proc. firm deklaruje posiadanie środków finansowych wystarczających na funkcjonowanie powyżej trzech miesięcy. Na wzrost wartości MIK w firmach handlowych wpłynęła przewaga firm notujących wzrost liczby nowych zamówień nad ich spadkiem (24 proc. vs. 21 proc.). Poprawa nastrojów w branży TSL związana jest ze zwiększeniem odsetka firm posiadających środki pozwalające funkcjonować im powyżej trzech miesięcy (47 proc. vs. 42 proc. we wrześniu). Na spadek wartości MIK w usługach wpłynęło m.in. zmniejszenie odsetka firm posiadających środki finansowe pozwalające na funkcjonowanie powyżej trzech miesięcy (z 61 proc. do 55 proc.). Utrzymująca się niska wartość MIK w budownictwie jest efektem przewagi firm notujących spadek wartości sprzedaży i liczby nowych zamówień nad tymi ze wzrostami.

Dane do pobrania

Październikowy wzrost MIK do poziomu 103,2 pkt. to wyraźny sygnał poprawy nastrojów wśród przedsiębiorców – po raz pierwszy od pięciu miesięcy wskaźnik jest powyżej progu neutralnego.

Źródłami tej poprawy są przede wszystkim stabilna płynność finansowa oraz utrzymanie poziomu zatrudnienia i wynagrodzeń, ale również częściej niż w poprzednich miesiącach deklarowany wzrost wartości sprzedaży oraz liczby nowych zamówień.

Na uwagę zasługuje silna poprawa sytuacji w dużych przedsiębiorstwach, podczas gdy małe i mikrofirmy wciąż mierzą się z ograniczoną aktywnością inwestycyjną i słabszym portfelem zamówień. W branży budowlanej i usługowej nadal widoczna jest presja kosztowa, jednak w produkcji i handlu widać coraz wyraźniejsze symptomy ożywienia.

W szerszym kontekście makroekonomicznym poprawa nastrojów znajduje potwierdzenie w danych – PKB Polski wzrósł r/r w II kwartale 2025 r. o 3,4 proc., a inflacja we wrześniu utrzymała się r/r na poziomie 2,9 proc., co sprzyja stabilności otoczenia biznesowego. Wskaźnik PMI dla przemysłu wzrósł do 48 pkt., co wskazuje na stopniowe zbliżanie się sektora do strefy ekspansji.

Obecny odczyt MIK można zatem interpretować jako pozytywny sygnał stopniowej odbudowy zaufania przedsiębiorców. Przy stabilnej inflacji, spadających stopach procentowych, umiarkowanym wzroście gospodarczym i rosnącym optymizmie wśród firm istnieją podstawy, by ostrożnie oczekiwać dalszej poprawy koniunktury w kolejnych miesiącach.

~ Ekspert PIE
Katarzyna Dębkowska, Koordynator Procesu Badawczego w PIE

Bariery dla firm

W październiku główną barierą utrudniającą firmom działalność nadal są koszty pracownicze (69 proc.; wzrost m/m o 2 pkt. proc.). Wyraźnie wzrosły też wskazania na uciążliwość drugiej najważniejszej bariery, czyli niepewności sytuacji gospodarczej (59 proc.; wzrost m/m o 7 pkt. proc.). Nieznacznie mniej firm wskazuje na problemy związane z niedostępnością pracowników (50 proc.; spadek m/m o 1 pkt. proc.), rosnącymi kosztami finansowania (26 proc.; spadek m/m o 2 pkt. proc.) i niedostępnością produktów (15 proc.; spadek m/m o 2 pkt. proc.). Natomiast nieznacznie wzrósł udział przedsiębiorców narzekających na ceny energii (48 proc.; wzrost m/m o 1 pkt. proc.) i zatory płatnicze (43 proc.; wzrost m/m o 2 pkt. proc.).

Firmy z branży budowlanej częściej niż inne branże wskazują na trzy z siedmiu barier prowadzenia działalności: koszty pracownicze (76 proc.), niedostępność pracowników (64 proc.) i zatory płatnicze (50 proc.). Branża TSL częściej skarży się na niepewność sytuacji gospodarczej (64 proc.) i zatory płatnicze (50 proc.). Ceny energii częściej doskwierają firmom usługowym (59 proc.), rosnące koszty finansowania – firmom produkcyjnym (31 proc.), a niedostępność produktów – firmom handlowym (24 proc.).

Dane do pobrania