Miesięczny Indeks Koniunktury wzrósł m/m o 0,4 pkt. do poziomu 94,1 pkt., ale spadł względem stycznia br. o 3,3 pkt. Od sierpnia 2022 r. MIK jest poniżej poziomu neutralnego (100,0) oznaczającego przewagę nastrojów negatywnych przedsiębiorców. Widać też spadek (o 8,3 pkt.) w porównaniu z ubiegłorocznym odczytem marcowym (102,4 pkt.), który oznaczał pozytywną ocenę koniunktury w polskiej gospodarce. Wartości MIK utrzymujące się poniżej poziomu neutralnego w ostatnich ośmiu miesiącach odzwierciedlają obawy przedsiębiorców związane z niepewnością warunków gospodarczych, inflacją i rosnącymi kosztami działalności gospodarczej.
O nieznacznie wyższym wyniku MIK w marcowym odczycie zadecydowały trzy komponenty, tj. płynność finansowa, wynagrodzenia i zatrudnienie, których wartości wskaźników są powyżej poziomu neutralnego. Dodatkowo w tym odczycie zauważamy pozytywne zmiany m/m w nowych zamówieniach, wartości sprzedaży oraz inwestycjach.
Zestawienie pomiarów z miesięcy styczeń 2022 - marzec 2023. Odczyt neutralny wynosi 100.
W marcowym odczycie, podobnie jak w lutowym, najwyższe wartości wskaźników dotyczą płynności finansowej (119,0 pkt.), wynagrodzeń (108,8 pkt.) i zatrudnienia (102,0 pkt.), chociaż każdy z nich obniżył się m/m, a najbardziej wynagrodzenia (-12,5 pkt.). W mocach produkcyjnych odnotowaliśmy najniższy poziom (88,9 pkt.) w historii prowadzenia pomiarów (od stycznia 2021 r.). Natomiast nowe zamówienia, będące już dziewiąty miesiąc z kolei z wartością poniżej 100 pkt., wzrosły m/m o 9,4 pkt. Podobnie wartość sprzedaży, będąca ósmy miesiąc z kolei z przewagą nastrojów negatywnych, po stosunkowo silnym spadku w lutym, w porównaniu do stycznia (-18,3 pkt.), wzrosła w marcu o 8,7 pkt. m/m. Nastąpiła również poprawa wskaźnika nakładów inwestycyjnych (+8,1 pkt. m/m), który od rozpoczęcia badania w 2021 r. niestety nie przekroczył poziomu neutralnego. Poprawa sytuacji w zakresie inwestycji jednak dobrze rokuje dla możliwości rozwoju firm. Warto przy tym podkreślić, że jedynie dla płynności finansowej wynik marcowego odczytu jest wyższy r/r (+5,0 pkt.), podczas gdy wartości pozostałych komponentów MIK spadły. Czyni to bardziej realnymi ekonomiczne możliwości rozwoju firm.
W marcu jedynie wśród dużych firm przeważają nastroje pozytywne (110,7 pkt.), przy jednocześnie odnotowanym spadku m/m o 2,7 pkt. W przedsiębiorstwach mikro (84,0 pkt.), małych (78,0 pkt.) oraz średnich (99,3 pkt.) odnotowaliśmy wartości wskaźników poniżej poziomu neutralnego, co oznacza przewagę nastrojów negatywnych. Należy zauważyć, że wartość MIK dla małych firm jest najniższa w historii pomiaru. Jedynie wynik dla mikrofirm poprawił się m/m o 5,6 pkt.
W porównaniu wskaźników koniunktury r/r widzimy ich spadek w przedsiębiorstwach mikro (o 13,8 pkt.), małych (o 25,1 pkt.) oraz średnich (o 7,1 pkt.). Jedynie wskaźnik dla dużych firm zwiększył się o 4,4 pkt.
Zestawienie pomiarów z miesięcy styczeń 2022 - marzec 2023. Odczyt neutralny wynosi 100.
W marcowym odczycie MIK ponownie w produkcji przeważają nastroje pozytywne, mimo odnotowanego spadku m/m o 6,1 pkt. do poziomu 108,3 pkt. Wartości MIK dla budownictwa (90,0 pkt.), handlu (90,5 pkt.), TSL (99,3 pkt,) i usług (99,5 pkt.) są poniżej poziomu neutralnego, co oznacza przewagę nastrojów negatywnych. Dla branży TSL oraz budownictwa odnotowaliśmy wzrost wartości wskaźnika m/m (odpowiednio o 5,2 pkt. i 1,3 pkt.), dla handlu spadek o 0,9 pkt., natomiast odczyt dla usług nie zmienił się.
Interesująco przedstawia się porównanie wskaźników koniunktury w marcu 2023 r. z analogicznym okresem 2022 r. MIK dla handlu, budownictwa, usług oraz TSL zmniejszył się r/r (odpowiednio o 12,5 pkt., o 11,7 pkt., o 7,6 pkt. oraz o 5,7 pkt.). Jedynie dla produkcji obserwujemy wzrost wartości wskaźnika r/r (o 3,2 pkt.).
Marcowy odczyt MIK wskazuje na kontynuację nastrojów negatywnych w firmach. To już ósmy z rzędu negatywny odczyt, o 0,4 pkt. wyższy niż w lutym i o ponad 8 pkt. niższy niż rok temu. W dalszym ciągu firmy, które zanotowały spadek wartości sprzedaży i liczby nowych zamówień przeważają nad tymi, które deklarują ich wzrost.
Czytaj więcej...W związku z tym w obecnym miesiącu do 20 proc. wzrósł udział przedsiębiorstw dysponujących nadmiernymi mocami produkcyjnymi. Mimo to firmy nie planują masowych zwolnień – udział przedsiębiorstw planujących wzrost i spadek zatrudnienia był identyczny. Nadal też przeważają deklaracje o podwyżkach wynagrodzeń. Jednocześnie aż ponad 80 proc. firm twierdzi, że stara się wdrażać działania antyinflacyjne, podnosząc pracownikom pensje lub oferując dodatki do wynagrodzeń.
Po roku trwania wojny w Ukrainie firmy nadal wskazują, że niepewność sytuacji gospodarczej stanowi główną barierę działalności. Przedsiębiorstwom nadal doskwierają rosnące ceny energii, będące jedną z konsekwencji tego konfliktu. Jednocześnie widać, że firmy dostosowują się do nowych realiów: już tylko 20 proc. z nich wskazuje na problemy wynikające z niedostępności produktów, półproduktów i materiałów, podczas gdy we wcześniejszych miesiącach twierdziło tak ok. 30 proc.
Wśród branż najlepiej radzi sobie obecnie produkcja przemysłowa, a wyróżnia ją przede wszystkim lepsza płynność finansowa. W pozostałych branżach przeważają nastroje negatywne. Zwraca uwagę spadek słaba aktywność inwestycyjna w handlu i usługach. Najgorsza sytuacja jest w budownictwie: presja na podnoszenie wynagrodzeń w tej branży związana z podwyżką płacy minimalnej spowodowała pogorszenie płynności w firmach budowlanych.
W kolejnych miesiącach nie zapowiada się spektakularny wzrost odczytów MIK, ponieważ perspektywy gospodarki są nadal niepewne. Utrzymująca się na dość wysokim poziomie inflacja powoduje zmniejszanie siły nabywczej konsumentów i przyczynia się do ograniczenia ich wydatków. W związku z tym firmy mogą mierzyć się ze spadkami sprzedaży i liczby zamówień.
Anna Szymańska
Marcowy MIK tylko nieznacznie zmienił się w stosunku do zeszłego miesiąca. Wydaje się, że stabilizuje się on na niskim, recesyjnym poziomie. Z jednej strony, dane wpisują się w scenariusz postępującego pogorszenia wyników gospodarczych w I połowie bieżącego roku.
Czytaj więcej...Z drugiej strony, wciąż dają nadzieje na ograniczoną skalę spadku PKB oraz przejściowy charakter ujemnej dynamiki. Przedsiębiorstwa bowiem, mimo zmniejszenia zamówień i aktywności, nie redukują popytu na pracę. Wzrost zatrudnienia ograniczany jest przy tym przez presję płacową napędzaną, poza zapotrzebowaniem na pracowników, również inflacją. Ta, obok niepewności sytuacji gospodarczej, oceniana jest jako najbardziej dotkliwa bariera w rozwoju. Ponadto, wciąż widoczne jest zaostrzenie polityki kredytowej w bankach. Dotyka ono w pierwszej kolejności mikrofirmy, a w podziale branżowym te z sektora budowlanego i TSL. Niemniej wydaje się, że przedsiębiorstwa dostosowały się do trudniejszych uwarunkowań związanych z wyższymi stopami procentowymi w kraju i za granicą i koszty finansowania nie są główną barierą rozwoju. Nie rosną też problemy z zatorami płatniczymi.
Piotr Dmitrowski
Menedżer Zespołu
Zespół Analiz Makroekonomicznych i Rynków Finansowych
Departament Badań i Analiz
MIK Kwartalnik nr 1/2023MIK Marzec 2023MIK Luty 2023MIK Styczeń 2023MIK Kwartalnik nr 4/2022MIK Grudzień 2022MIK Listopad 2022MIK Październik 2022MIK Kwartalnik nr 3/2022MIK Wrzesień 2022MIK Sierpień 2022MIK Lipiec 2022MIK Kwartalnik nr 2/2022MIK Czerwiec 2022MIK Maj 2022MIK Kwiecień 2022MIK Kwartalnik nr 1/2022MIK Marzec 2022MIK Luty 2022MIK Styczeń 2022MIK Grudzień 2021MIK Listopad 2021MIK Kwartalnik 3/2021MIK Październik 2021MIK Wrzesień 2021MIK Sierpień 2021MIK Lipiec 2021MIK Kwartalnik 2/2021MIK Czerwiec 2021MIK Maj 2021MIK Kwiecień 2021MIK Kwartalnik 1/2021MIK Marzec 2021MIK Luty 2021MIK Styczeń 2021